|
“
|
Maxton-en eta gainontzekoen ustez Italia eta
Etiopiaren arteko gerra “diktadoreen arteko gatazka bat” da. Badirudi —politikari hauentzat— proletalgoak,
egoera horren aurrean, bi etsai horien arteko baten alde azaltzeko beharrari
uko egin behar diola. Gerraren izaera
estatuaren forma politikoaren arabera definitzen dute, azaleko modu batez
ulertzen dute, modu erabat deskribatzaile batez, “diktaduren” oinarri sozialak
kontutan hartu gabe. Diktadore batek paper oso progresista bat izan dezake
historian; adibidez, Oliver Cromwell, Robespierre, eta abar. Aldiz, Lloyd Georgek,
demokrazia ingelesean, oso diktadura atzerakoia praktikatu zuen gerran.
Diktadore bat Indiako herriaren hurrengo matxinadaren buruzagi bihurtzen bada britaniar
uztarpetik askatzeko —Maxton-ek bere babesa kenduko lioke? Bai edo ez? Eta hala
baldin bada, zergatik ukatzen dio bere babesa etiopiar “diktadoreari” italiar
uztarpetik askatzen saiatzen denean?
Mussoliniren
garaipenak faxismoa eta inperialismoa indartuko luke, eta Afrikako eta munduko
herri kolonialen etsipena sakondu. Negus-aren garaipenak, ordea, kolpe ikaragarria
suposatuko luke, ez bakarrik italiar inperialismoaren aurka, baita
inperialismoaren aurrean orokorrean, eta kemen itzela emango lioke herri
zapalduen indar errebeldei. Itsua izan behar da hau ez ikusteko.
—Liev TROTSKY: Diktadoreen eta Osloko gailurren inguruan (1936ko apirila)
